صنایع دستی به اشیایی گفته میشود که به طور کامل یا عمدتاً با دست و با استفاده از ابزارهای ساده ساخته میشوند. این اشیاء اغلب دارای ارزش هنری، فرهنگی و سنتی هستند و میتوانند جنبههای کاربردی یا تزئینی داشته باشند.
به عبارت دیگر ، صنایع دستی شامل هنرها و مشاغلی است که در آن تولید محصولات با مهارت دست و بدون استفاده از ماشینآلات صنعتی انجام میشود. این محصولات اغلب نمایانگر فرهنگ ، هنر و ذوق مردم یک منطقه خاص هستند.
برخی از ویژگیهای صنایع دستی عبارتند از :
- ساخت با دست : مهمترین ویژگی صنایع دستی این است که تولید آنها با استفاده از دست و ابزارهای دستی انجام میشود.
- مهارت و تخصص : ساخت صنایع دستی نیازمند مهارت، تجربه و تخصص صنعتگر است.
- ارزش هنری و فرهنگی : بسیاری از صنایع دستی دارای ارزش هنری و فرهنگی بالایی هستند و نشاندهنده سنتها و آداب و رسوم یک جامعه میباشند.
- تنوع : صنایع دستی شامل طیف گستردهای از محصولات میشود ، از جمله سفال ، فرش، گلیم ، منبتکاری ، خاتمکاری ، پارچهبافی ، جواهرات دستساز و غیره.
- استفاده از مواد اولیه بومی : در بسیاری از موارد ، در تولید صنایع دستی از مواد اولیه محلی و بومی استفاده میشود.
- تولید محدود : معمولاً تولید صنایع دستی به صورت محدود و در کارگاههای کوچک انجام میشود و با تولید انبوه صنعتی متفاوت است.
صنایع دستی نه تنها به عنوان محصولات هنری و فرهنگی ارزشمند شناخته میشوند ، بلکه نقش مهمی در اقتصاد محلی و گردشگری نیز ایفا میکنند.